رژیم کتو یکی از راه های سریع کاهش وزن است که آگاهی از فواید، عوارض، مزایا، انواع، پرهیزات و موارد مجاز در این نوع رژیم برای افرادی که به دنبال لاغری هستند بسیار لازم و ضروری است.
رژیم کتوژنیک این روزها به عنوان یکی از محبوب ترین رژیم‌های کاهش وزن جهان به شمار می‌رود که طرفداران زیادی پیدا کرده است.
بدن همیشه به یک منبع مناسب برای تامین انرژی نیاز دارد. در حالت عادی، بهترین منبع تامین انرژی بدن، کربوهیدرات‌ها هستند. کربوهیدرات‌ها در بدن به گلوکز تبدیل شده و در نهایت به صورت گلیکوژن ذخیره می‌شوند. بدن به طور معمول، از سوخت در دسترس یعنی کربوهیدرات‌ها برای تامین انرژی استفاده می‌کند. اما در رژیم کتو، ذخایر کربوهیدرات در بدن کاهش پیدا می‌کند. در مقابل، ذخایر چربی و پروتئین افزایش خواهند داشت. به همین دلیل، بدن برای تامین انرژی به سراغ سلول‌های چربی می‌رود.
رژیم غذایی برای بیماران دنگی می تواند محتوای مفیدی برای شما باشد
انواع رژیم کتوژنیک
رژیم غذایی کتوژنیک انواع مختلفی دارد. در ادامه انواع این رژیم را برای شما معرفی می‌کنیم.
1.رژیم کتوژنیک استاندارد (SKD)
یکی از انواع رژیم کتو، رژیم کتوژنیک استاندارد (SKD) است. در این رژیم غذایی، مقدار بسیار کمی کربوهیدرات مصرف می‌شود. پروتئین باید به میزان متوسط و چربی به میزان بالا مصرف شود. به صورت روزانه، وعده‌های غذایی شما باید دارای ۷۰ درصد چربی، ۲۰ درصد پروتئین و ۱۰ کربوهیدرات باشد.
2.رژیم کتوژنیک چرخه ای (CKD)
یکی دیگر از انواع رژیم کتو، رژیم کتوژنیک چرخه‌ای (CKD) است. در این نوع رژیم غذایی، باید میزان مصرف کربوهیدرات را در یک بازه زمانی مشخص کاهش دهید. سپس اجازه دارید در یک بازه زمانی محدود، کربوهیدرات بیشتری مصرف کنید. به عنوان مثال می‌توانید ۵ روز از رژیم کتوژنیک پیروی کرده و در دو روز بعدی، رژیم غذایی سرشار از کربوهیدرات داشته باشید.
3.رژیم کتوژنیک هدفمند (TKD)
در این نوع رژیم غذایی، قادر خواهید بود بعد از تمرینات ورزشی مقدار مشخصی کربوهیدرات مصرف کنید. نوع دیگری از رژیم کتوژنیک، یعنی رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا وجود دارد که به شما اجازه می‌دهد به صورت روزانه مقدار بیشتری پروتئین مصرف کنید. این نوع رژیم غذایی، توسط بسیاری از پژوهشگران مورد بررسی قرار گرفته و محبوبیت زیادی دارد. معمولاً ورزشکاران یا بدنسازان، از رژیم کتو چرخه‌ای یا هدفمند استفاده می‌کنند.
فواید رژیم کتوژنیک برای سلامتی
رژیم غذایی کتوژنیک نه تنها به کاهش وزن کمک می‌کند، بلکه فواید گوناگونی برای سلامتی دارد. به عنوان مثال مطالعات انجام شده نشان می‌دهد، این رژیم غذایی باعث کاهش علائم بیماری صرع می‌شود. در واقع رژیم کتو با همین هدف ابداع شد. اما بعد از مدتی، برای کاهش وزن و لاغری مورد استفاده قرار گرفت.
علاوه بر این، می‌تواند از بروز بیماری‌های قلبی، بیماری‌های مغزی و آکنه جلوگیری کند. با این حال لازم است پژوهش‌های بیشتری درباره این مسئله انجام شود. اگر به بیماری خاصی مبتلا هستید، باید قبل از دنبال کردن رژیم غذایی کتوژنیک با متخصصان تغذیه مشورت کنید.
بعضی از مهم‌ترین فواید برنامه غذایی کتوژنیک برای سلامتی شامل موارد زیر هستند:
لاغری و کاهش وزن
افرادی که اضافه وزن شدیدی دارند، می‌توانند از این رژیم غذایی برای لاغر شدن کمک بگیرند. رژیم غذایی کتوژنیک به مرور زمان باعث کاهش وزن می‌شود. تبدیل چربی به انرژی، به کالری بیشتری نسبت به تبدیل کربوهیدرات به انرژی نیاز دارد.
به همین دلیل زمانی که بدن در حالت کتوز قرار می‌گیرد، کالری بیشتری در بدن تجزیه خواهد شد و همین مسئله باعث لاغری می‌شود. علاوه بر این یک رژیم غذایی سرشار از چربی‌های سالم و پروتئین، باعث احساس سیری می‌شود. بنابراین رژیم کتوژنیک به هیچ وجه آزاردهنده نیست.
درمان سرطان
تاکنون مطالعات گوناگونی درباره تاثیر رژیم کتوژنیک بر درمان سرطان انجام شده است. ارتباط مستقیمی بین این رژیم غذایی و میزان ترشح هورمون انسولین وجود دارد. این هورمون برای جمع آوری گلوکز خون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
زمانی که رژیم کتوژنیک را دنبال می‌کنید، انسولین کمتری در بدن ترشح می‌شود. این مسئله از بروز بسیاری از بیماری‌های سرطانی یا رشد سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کند. با این حال لازم است پژوهش‌های بیشتری درباره این مسئله انجام شود.
بیماری های قلبی
یکی دیگر از مهم‌ترین فواید رژیم کتوژنیک، کمک به درمان بیماری‌های قلبی است. با وجود اینکه میزان مصرف چربی‌های سالم در این رژیم غذایی افزایش می‌یابد، اما رژیم کتو تاثیر بسیار زیادی بر کاهش سطح کلسترول بد بدن دارد. در مقابل می‌تواند مقدار کلسترول خوب را افزایش دهد. در واقع کاهش ترشح انسولین در بدن، از تجمع کلسترول بد جلوگیری می‌کند. بنابراین خطر بروز بسیاری از بیماری‌ها مثل فشار خون بالا، نارسایی قلبی و مواردی مانند این کاهش پیدا خواهد کرد.
درمان آکنه
برنامه غذایی کتو می‌تواند به درمان آکنه نیز کمک کند. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد، ارتباط مستقیمی بین بیماری‌های پوستی و مصرف کربوهیدرات وجود دارد. کاهش مصرف کربوهیدرات باعث درمان بسیاری از مشکلات پوستی می‌شود. می‌توانید از روش‌های مختلف برای درمان بیماری آکنه استفاده کنید. اما یکی از مهم‌ترین راهکارها، توجه به رژیم غذایی است. زیرا گاهی اوقات مشکلات داخلی باعث بروز این بیماری می‌شود.
درمان دیابت
رژیم های کم کربوهیدرات به تنظیم قند خون و کاهش علائم بیماری دیابت نیز کمک می‌کنند. البته اگر به بیماری‌های دیابتی مبتلا هستید، باید قبل از انتخاب رژیم غذایی کتوژنیک با متخصصان تغذیه مشورت کنید. زیرا در برخی موارد، تولید کتون باعث تشدید علائم بیماری می‌شود.
درمان صرع
این رژیم غذایی در دهه ۱۹۲۰ برای کاهش تشنج‌های ناشی از بیماری صرع ابداع شد. به همین دلیل ممکن است به کاهش علائم این بیماری کمک کند. ولی بهتر است قبل از انتخاب این رژیم ابتدا با پزشک مشورت کنید.
کاهش اختلالات سیستم عصبی
مطالعات انجام شده نشان می‌دهد، رژیم غذایی کتوژنیک به کاهش اختلالات سیستم عصبی کمک می‌کند. به عنوان مثال ممکن است بر کاهش علائم بیماری آلزایمر، بیماری پارکینگسون و اختلالات خواب موثر باشد. البته دانشمندان هنوز درباره علت این مسئله مطمئن نیستند. اما حدس می‌زنند که کتون‌های تولید شده هنگام تجزیه چربی، از سلول‌های مغزی محافظت کنند.
غذاهای مجاز در رژیم کتوژنیک
در ابن رژیم ما مجازیم که فقط مواد غذایی حاوی پروتئین و چربی و بعضی از سبزیجات را استفاده کنیم و قند و نشاسته باید در وعده های ما حذف گردد . لیستی از غذا های مجاز به شرح زیر می باشد ک
- گوشت
- مرغ
- تخم‌مرغ و غذاهای دریایی
- سبزی‌های غیر نشاسته‌ای
- زیتون
- روغن‌زیتون
- روغن نارگیل
- خامه‌ترش
- پنیر خامه‌ای
- ماست یونانی
- آووکادو
- آجیل،
- دانه‌ها و روغن‌های مفید
- انواع توت
- قهوه و چای بدون شیرینی
- شکلات تلخ و پودر کاکائو
آجیل های مخصوص رژیم کتوژنیک گروه درین کام یک میان وعده مناسب برای افرادی می باشد که تحت درمان چاقی با این نوع رژیم عستند .
غذاهای ممنوع در رژیم کتوژنیک
در رژیم کتوژنیک غذاهای شیرین و دارای قند و نشاسته ممنوع می باشد که در ادامه لیستی از این غذاها برای شما آورده ایم .
- غذاهای شیرین مانند نوشابه، آب‌میوه، اسموتی، کیک، بستنی، آب‌نبات و…
- غلات یا نشاسته و محصولات مبتنی بر گندم، برنج، ماکارونی و …
- سبزی‌های ریشه‌ای و غده‌ای مانند سیب‌زمینی و هویج
- لوبیا یا حبوبات مانند نخود، لوبیا چشم بلبلی، عدس، نخود و …
- محصولات کم‌چرب یا رژیمی بدون قند
- برخی از چاشنی‌ها و سس‌ها چربی‌های ناسالم مانند سس مایونز چیپس و کراکر
- انواع کیک و کلوچه عسل
دلیل کم نکردن وزن با رژیم کتوژنیک
اگر نکات این نوع رژیم را رعایت می‌کنید اما تغییری در وزن خود احساس نکردید، این احتمال وجود دارد که برخی از موارد زیر را رعایت نکرده‌اید:
- غذاهای مغذی استفاده نمی‌کنید
- زیاد کربوهیدرات مصرف می‌کنید
- مبتلا به بیماری یا اختلال پنهان هستید
- کالری دریافتی شما بیش از حد مجاز است
- انتظار شما از کاهش وزن با این رژیم غیرمنطقی است
- خوب ورزش نمی‌کنید
- خوب نمی‌خوابید
- در طول روز مرتباً دچار استرس می‌شوید
مضرات و عوارض رژیم کتوژنیک
زمانی که به رژیم کتوژنیک اقدام می‌کنید، ممکن است دچار عوارض یا مشکلاتی شوید. برای اینکه احتمال بروز این مشکلات را کم کنید می‌توانید در هفته‌های اول، این نوع رژیم را با مقدار کربوهیدرات متوسط بگیرید تا بدن شما کم کم به شرایط جدید عادت کند. برخی از عوارض رژیم کتوژنیک عبارت است از:
- تشنگی بیش‌ازحد
- تکرر ادرار
- خستگی
- گرسنگی
- سردرگمی و اضطراب
- احساس سبکی سر
- لرزش
- تعریق
- سردرد
- سستی و بی‌حالی
- حالت تهوع
- سردرگمی و گیجی
- گرفتگی عضلات پا
- یبوست
- بوی بد دهان
- کاهش عملکرد فیزیکی
- ریزش مو
چه کسانی نباید از رژیم کتو استفاده کنند؟
کسانی که مبتلا به یکی از بیماری‌های زیر هستند، نباید از رژیم کتو استفاده کنند:
- مشکلات تیروئیدی
- پانکراس
- مشکلات کبدی
- بیماری کیسه صفرا
- سابقه اختلالات تغذیه
